çevre felaketi ne demek?
Çevre felaketi, doğadaki çeşitli unsurlar ile onlarla dolaylı ya da
dolaysız olarak ilgili başka unsurlara insan eliyle verilen zarara bağlı
gelişen felakettir. Doğal kaynaklı felaketlere ise doğal felaketler
denir.
Çevre felaketleri
Milyonlarca yıl süren biyolojik süreçlerin sonucunda oluşan doğal hayat
içindeki unsurların karşılıklı dengesi ile varlığını korumuştur. Tarih
boyunca bazı
(, , vs.) olmuşsa da bu felaketler
doğa üzerindeki etki gücü ve oluşan durumun tersine dönüşü bakımından
sanayileşme ve doğal kaynakların kullanımıyla başlayan süreçte insanoğlu
tarafından yapılan suistimallerin yanında çok önemsiz kalmaktadır.
Doğa kendi içinde oluşan felaketleri bir şekilde düzenleyebilmekteyken
insanoğlunun eliyle ortaya çıkan felaketler suni bir takım koşullar
oluşturduğundan doğa kendi kendini yenileyememekte hatta delinmesi, gibi insanlığı hiç de kolay kolay
kurtulamayacağı felaketlerle yüz yüze getirmektedir.
, ve enerji gibi konularda
ülkelerin birbirleriyle kıyasıya rekabet halinde olduğu ve bu rekabetten
geri kalan ülkelerin ise ister istemez diğer ülkelere karşı zayıf konuma
düştüğü günümüzde çevre felaketlerine de gelişmenin göz ardı
edilebilecek yan etkileri gözüyle bakılmakta ve bu felaketler Medya'ya
da ancak büyük ölçüde ve ani ölümler olduğunda yansımaktadır. Oysa
gibi çevre felaketleri
yüzlerce yıl sonra değil aynı nesil içinde bile gözle görülebilecek
sıcaklık, kuraklık, kıtlık vs. etkilerini beraberinde getirmektedir.
Küresel çevre felaket ve tehditleri
- : II. Dünya Savaşı
sonrasında dünya nüfusu 2 kat, buna karşılık enerji kullanımı 4 kat
artmıştır. 1958 yılında atmosferdeki 315 ppm/
karbondioksit oranı 2004'te 379 ppm/m³ olmuştur. ABD dünya nüfusunun
%4'üne sahipken karbondioksit üretiminin %25'ini
gerçekleştirmektedir. The Observer gazetesinin Şubat 2004'te
yayımladığı Pentagon'a ait Küresel Isınma Raporu'na göre önümüzdeki
20 yıl içerisinde Avrupa'da birçok kıyı kenti sular altında
kalacaktır. Guardian gazetesinde 2004 yılında yer alan küresel
ısınma haritasına göre bundan en az etkilenen bölgeler Türkiye ve
Ortadoğu ile kıyı kesimleri hariç Kuzey Afrika'dır. Bununla birlikte
Türkiye meteoroloji kurumunun verilerine göre Türkiye'de 2007 yılı
yaz dönemi sıcaklıkları bakımından son 78 yılın en sıcak yazı
yaşanmaktadır.
Endüstriyel ve tarımsal felaketler
- 'de The (1934-1939)
- 'ne siyanür, ağır metller
ve asit karışması sonucu 17 millik alandaki tüm deniz yaşamının yok
olması.
- kimyasal
tesislerinde patlama (2001)
- (1984)
- 'da
'daki
zehirlenmesi.
- , Japonya'da
zehirlenmesi
- Kalifornia'da Dunsmuir yakınlarındaki Sacramento Nehrine 20.000
galon miktarında ölümcül kimyasallar (metam sodyum, tradename Vapam)
karışması sonucu 38 millik alandaki deniz yaşamının yok olması.
- Kuveyt petrol yangınları, Körfez Savaşı sırasında Kuveyt
petrollerini kullanılmasını engellemek için Saddam Hüseyin, petrol
kuyularını ateşe vermiştir. Basra Körfezi’nin zehirli duman ve kül
ile kaplanmasına neden olmuştur. 7 ay sonra söndürülebilen çukurlar
büyük çevre felaketleri arasında yerini almıştır.
- toksik atık bölgesi
- 'de maden
faaliyetlerinden ötürü nehir
sisteminde hasar.
Nükleer felaketler
- İngiltere'de Windscale reaktör çekirdeği tutuştu. Özellikle
'in kazanın olduğu merkezden
150 km’lik yarıçaplı
daire içinde et ve süte karıştığı görüldü. (1967)
- Japonya'da Tokaimura Nükleer Santral kazası sonucu 49 işçi yüksek
radyasyon aldıkları nedeniyle tedavi altına alındı. Santral
civarında yaşayan 310 bin kişi evlerinden dışarı çıkarılmadı, 10
kilometrelik bölge yasak ilan edildi. (1999)
-
ABD-Pennsylvania-Harrisburg’da olarak bilinen kazada
çekirdek erimesi sonucu iyot-131 kaçağı oldu. (1979)
Petrol sızıntısı
- :Tarihteki 5.büyük petrol
sızıntısına The Amoco Cadiz adlı süper tanker yol açmıştır. 16 Mart
1978'de geminin taşıdığı 1.619.048 varil petrol Brittany sahillerine
akmış ve 76 sahil tümüyle petrole bulanmıştır.
- : Exxon Valdez Şirketinin
petrol tankeri Exxon Valdezden 24 Mart 1989 günü yaklaşık 11-30
milyon galon (50.000-150.000 m³) petrol denize boşalmıştır
-
İspanya'nın kuzeybatısındaki 'da 13
Kasım 2002 tarihinde Yunan bandıralı Prestige gemisinden denize kimi
kaynaklara göre 63,000 ton petrol akmıştır.
Diğer
- bataklığının kuruması
- sayısının
düşmesi
- delinmesi
- Sömürgeleştirme faaliyeti sırasında yerli halkın ölümüne yol açan
bulaşıcı hastalıkların bilinçli bir şekilde yayılması.
- Nil levreğinin Afrika'daki bırakılmasıyla yerli
türlerinin kırılması
- besleyen ırmaklar barajlar ile
kesildikten sonra Aral gölü küçülmeye başlamıştır.
Kaynakça
Orijinal kaynak: çevre felaketi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler